Spotkałem się z różnymi nazwami, którymi określana jest spowiedź święta jak „sakrament spowiedzi” lub „sakrament pokuty”. Czy te nazwy można używać zamiennie, a jeśli nie, to która jest poprawna?
Sobór Watykański II w dokumencie „Lumen gentium” mówiąc o sakramencie pokuty podkreślił, iż poprzez niego penitenci otrzymują od Bożego miłosierdzia przebaczenie zniewagi wyrządzonej Bogu i równocześnie dostępują pojednania z Kościołem, któremu grzesząc zadali ranę, a który przyczynia się do ich nawrócenia miłością, przykładem i modlitwą (LG, 11). Widzimy więc, że ten sakrament, który zaliczany jest wraz z sakramentem namaszczenia chorych do sakramentów uzdrowienia, ma wiele aspektów i odniesień. Dlatego też sakrament ten był różnie nazywany.
Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK 1423-1424) podaje kilka nazw: sakrament nawrócenia, sakrament pokuty, sakrament spowiedzi, sakrament przebaczenia, sakrament pojednania. Katechizm podaje także uzasadnienie dla tych nazw. Sakrament ten nazywa sakramentem nawrócenia, ponieważ urzeczywistnia w sposób sakramentalny wezwanie Jezusa do nawrócenia, drogę powrotu do Ojca, od którego człowiek oddalił się przez grzech. Nazywa się go sakramentem pokuty, ponieważ ukazuje osobistą i eklezjalną drogę nawrócenia, skruchy i zadośćuczynienia ze strony grzesznego chrześcijanina. Nazywa się go sakramentem spowiedzi, ponieważ oskarżenie – spowiedź z grzechów przed kapłanem jest istotnym elementem tego sakramentu. Sakrament ten jest również „wyznaniem”, uznaniem i uwielbieniem świętości Boga oraz Jego miłosierdzia wobec grzesznego człowieka. Nazywa się go sakramentem przebaczenia, ponieważ przez sakramentalne rozgrzeszenie wypowiedziane słowami kapłana Bóg udziela penitentowi „przebaczenia i pokoju”. Nazywa się go sakramentem pojednania, ponieważ udziela grzesznikowi miłości Boga przynoszącej pojednanie: „Pojednajcie się z Bogiem” (2 Kor 5, 20). Ten, kto żyje miłosierną miłością Boga, jest gotowy odpowiedzieć na wezwanie Pana: „Najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim” (Mt 5,24).
Katechizm nie narzuca jednej nazwy. Można więc stosować zamiennie wymienione nazwy. Najpełniej zdaje się wyrażać treść tego sakramentu nazwa „sakrament pokuty i pojednania”. Wskazuje bowiem nie tylko na pozbycie się ciężaru grzechów i przywrócenie stanu łaski uświęcającej, ale także wskazuje na konieczny element podjęcia pojednania z Bogiem i wspólnotą Kościoła, której także zadaliśmy rany naszymi grzechami.